Arabuluculuk Nedir?

Arabuluculuk, 2012 yılında Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile Türk hukuk sistemine mahkeme dışı alternatif bir çözüm yolu olarak getirilmiştir. İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı ile işçi-işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılan davalarda arabulucuya başvurulmasının zorunlu hale gelmesiyle oldukça önem kazanmıştır. Bu alternatif çözüm yolu ile taraflar arası iletişim sağlanarak güven ve saygı çerçevesinde hızlı, gizli ve etkin şekilde ve arabulucu kontrolünde uyuşmazlığa ortaklaşa bir çözüm bulunur.

• İradi olma: Arabuluculuğun dava şartı haline geldiği konular dışında taraflar arabulucuya başvurma, arabulucuyu seçme ve diğer süreçlerin devamlılığına karar vermekte serbesttirler.
• Eşitlik: Arabulucuya başvuran taraflar eşit haklara sahip olmakla birlikte, arabulucu da taraflara eşit katılım alanı sağlamalıdır. Tarafları ayrı ayrı ya da birlikte dinleyebilir. Daha sonra açılan davada taraflardan birinin vekilliğini üstlenemez.
• Gizlilik: Taraflar aksini belirtmedikçe arabuluculukta ibraz edilen belgeler, bilgiler ve diğer kayıtlar gizli tutulur.
• Gönüllülük: Taraflar, zorunlu olmayan hallerde mahkeme ve arabuluculuk arasında özgürce seçim yapabilir ve arabuluculuğun sonucunu beklemeden mahkemeye başvurabilir.
• Hızlı ve ekonomik olma: Dava süreci boyunca yapılan tüm masraflardan (Bilirkişi, tebliğ giderleri vb. diğer masraflar) ve adliyeye ayrılacak zamandan tasarruf edilmiş olunur. Arabuluculuk masrafları taraflar arasında eşit olarak paylaşılır ve bu masraflar avukatlık ücretine kıyasla oldukça ekonomiktir.
• Mahkeme dışında veya dava süreci içinde arabuluculuk: Mahkemeye gitmeden arabuluculuk çözüm yoluna başvurulabildiği gibi, tarafların uyuşmazlığa ilişkin davası sürerken mahkeme de tarafları arabuluculuğa teşvik edebilir. Tarafların birlikte arabulucuya başvuracaklarını beyan etmeleri halinde yargılama, mahkemece üç ayı geçmemek üzere ertelenir.
• Arabuluculuk kararı mahkeme kararına eşdeğerdir.

Arabulucu Kimdir?

En az 5 yıl mesleki kıdemi olan, yasa tarafından belirlenen arabuluculuk eğitimini almış ve sınavlarında başarılı olmuş Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün, Arabuluculuk Daire Başkanlığının Arabulucular Siciline kayıt yaptıran hukukçulardır. Arabulucu, faaliyetin başında tarafları süreç hakkında aydınlatır, özenle ve eşitlik ilkesi çerçevesinde bu süreci yürütür.

Arabuluculuğa Elverişli Dava Türleri Nelerdir?

Taraflar; iş hukuku, tüketici, ticari, kira, aile, fikri ve sınai uyuşmazlıklara ilişkin pek çok hukuki meseleyi arabuluculuk yöntemiyle çözebilirler. Aile içi şiddet iddiasını içeren uyuşmazlıklar ise arabuluculuğa elverişli değildir.

KAYNAKÇA

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6325.pdf , 18/07/2018

Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun Yönetmeliği, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/06/20180602-1.htm , 18/07/2018

ELİF YILDIZ